Sanitary အေျခခံသေဘာတရားမ်ား

က်ေနာ္ ဒီေအာက္က ပိုစ့္ကို ျမန္မာအင္ဂ်င္နီယာ ဖိုရမ္မွာ တင္ဖူးပါတယ္ အရင္ကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ စကား၀ိုင္းေလး တခုအေနနဲ႔ တင္ခဲ့ပါတယ္ အခုကေတာ့ က်ေနာ္ ကိုတိုင္ေရးသလို ပဲတင္လိုက္ပါေတာ့ တယ္။
က်ေနာ္ အလြယ္ကူဆံုးလို႔ထင္တဲ့ Sanitary System ကေနစေျပာရေအာင္ဗ်ာ
ဒီ sanitary system ထဲမွာတစ္ခုအပါအဝင္ျဖစ္တဲ႕ IC ဆိုတာေလးနဲ႔ အရင္ ေျပာၾကရေအာင္ အၾကမ္းဖ်ဥ္းအေနနဲ႔ ေျပာရရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ HDB Block (အေဆာက္အဦး) ေတြ ေအာက္မွာ IC ဆိုၿပီးေပါ့… သံျပားေလးေတြ… iron ဆိုၿပီး ေရးထားတယ္ေလ။ အဲ့ဒီ IC ေလးေတြက block ေလးေတြ ပတ္၀န္းက်င္မွာ အျမဲတမ္းရွိေနတတ္တယ္….။

အဲ့ဒီ IC ေလးေတြက ကၽြန္ေတာ္တို႔ ၾကည့္လိုက္ရင္ Block ေလးေတြ ပတ္ပတ္လည္မွာေပါ့… ဟိုတစ္ကြက္ ဒီတကြက္ တည္ရွိေနသလို ထင္ရတယ္…။ တကယ္က တစ္ခုနဲ႔ တစ္ခု ခ်ိတ္ထားပါတယ္…။ ပထမဦးဆံုး IC က အနည္းဆံုး depth က 0.75m ရွိရမွာေပါ့ေနာ္…။ IC ရဲ႕ Top level ကိုေတာ့ survey သမား တိုင္းေပးတဲ့ ground level ကိုပဲ follow လုပ္ၿပီး ယူရမွာေပါ့…။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ IC တစ္ခုနဲ႔ တစ္ခု စီးဆင္းတဲ့ ပံုကို ျပရင္ Top Level အေနနဲ႔ ျပရမယ္…။ Invert Level အေနနဲ႔ ျပရမယ္…။ ေနာက္ Depth ကို ျပရမယ္….။
IC ပံုက ကၽြန္ေတာ္တို႔ ပိုက္ကို ထက္၀က္ျခမ္း ျခမ္းထားသလိုေပါ့…. အလယ္မွာ ေျမာင္းေလးနဲ႔ ပိုက္လိုင္းေလး ေျပးထားတယ္…။ အဲ့ဒီ ပိုက္လို လမ္းေၾကာင္းေလးအေပၚမွာမွ အေပၚ မ်က္ႏွာျပင္ေပၚမွာ… စဥ့္အရည္ကို သုတ္ေပးထားတယ္….။

IC တစ္ခုကေန တစ္ခုကို သြားတဲ့အခါမွာေပါ့…။ တကယ္က IC ေတြက တည့္တည့္သြားရမွာေလ..။ ဒါေပမယ့္ ေကြ႔လိုတဲ့အခါမွာ IC ရဲ႕ အားနည္းခ်က္က တစ္ေနရာကေန တစ္ေနရာကို direction က ေျဖာင့္ေျဖာင့္သြားေနတာကေန ေကြ႔တဲ့ေနရာမွာ IC တစ္လံုး အျမဲတမ္းထားေပးရတယ္…။ ဒီလို IC ေတြ ထားတဲ့အခါမွာလည္း IC ရဲ႕ flow ေတြ အဆင္ေျပေအာင္ေပါ့…။ Gradient ကိုလည္း ဂရုစိုက္ေပးရတယ္..။
ဒီလိုသြားပါတယ္။




သူ႔ flow က ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္လည္း မစီးရဖူး…။ ခပ္ေႏွးေႏွးလည္း စီးလို႔ မျဖစ္ဖူး…။ျမန္ျမန္ၾကီးစီးေတာ့… သူ႔ ေရ ကေတာ့ စီးသြားပါရဲ႕…. Waste အဖတ္ေတြေပါ့ က်န္ေနခဲ့တဲ့အခါမွာ IC ထဲ ပိတ္မိေနၿပီး ပိုက္ပိတ္ ပီးေရလွ်ံတာမ်ိဳးေတြ ေနာက္ပိတ္ေနၿပီး အေပၚက Fitting ေတြသံုးမရတာမ်ိဳးေတြ ျဖစ္တတ္တယ္…။ ဒီအတြက္ေပါ့…. သူ စီးဆင္းမယ့္ Gradient ကို ပံုမွန္အားျဖင့္ 1:90 ထားတတ္ၾကတယ္…။ ဒါက ေယဘုယ်အားျဖင့္ ေျပာတာပါ…။ IC ေတြရဲ႕ Pipe size အလုိက္ သတ္မွတ္ထားတဲ့ Gradient ေတြလည္း ရွိတယ္ေလ…။ သူတို႔မွာ ဘယ္ေလာက္ပဲထားရမယ္ ဆိုတာ CODE OF PRACTICE ON SEWERAGE AND SANITARY WORKS ရွိပါတယ္။

Flow Condition	Minimum Velocity	Minimum Gradient	Maximum Velocity	Maximum Gradient
> Half Bore	0.8 m/s	1 in 250	2.4 m/s	1 in 30
≤ Half Bore	0.9 m/s	1 in 120	2.4 m/s	1 in 20

ဥပမာ 150mm pipe ဆိုရင္ 1:90 ေလာက္ဆိုရင္ သူ႔ Gradient က အဆင္ေျပတယ္ေလ…။ 200 mm pipe ဆိုရင္ 1:120 gradient ေလာက္ ျဖစ္လာတာေပါ့…။ ဆိုလိုတာက ကၽြန္ေတာ္တို႔ IC ေတြ စီးဆင္းတဲ့အခါမွာေပါ့… Horizontal 90m သြားတဲ့အခါမ်ိဳးမွာ vertical 1m ေစာင္းၿပီး စီးဆင္းမယ္ေပါ့…။ ဒီလိုပါ


ၿပီးရင္ အဲ့ဒီ IC စီးဆင္းမယ့္ Length တစ္ေလွ်ာက္မွာ နဂိုကတည္းက စဥ့္ရည္ကို သုတ္ထားေပးတဲ့အတြက္ သူ႔ဟာနဲ႔သူ ေခ်ာၿပီး သူ႔ gradient နဲ႔ သူ waste ေတြက စီးဆင္းသြားေတာ့ ပိတ္မိေနတာမ်ိဳး မျဖစ္ေတာ့ဖူးေလ…။ အဲ့ဒီလို building တစ္ခုဆီက တစ္ေနရာဆီကေန IC ေတြ ထြက္ထြက္လာၿပီး စီးဆင္းလာတာ.. ေနာက္ဆံုးမွာ Block တစ္ခုလံုးအတြက္ Main last IC ကိုဆက္ၿပီတဲ့ အခ်ိန္မွာ Manhole ဆိုတဲ့အပိုင္းမွာ သြားခ်ိတ္တယ္…။ သူကေတာ့ အစိုးရက ေဆာက္ေပးတဲ့ ေကာင္ေတြပါ ဒါေတြက block ေတြရဲ႕ အနီးတစ္၀ိုက္မွာ ရွိတတ္တယ္…။ သံျပားလို အ၀ိုင္းႀကီး။ ညာဖက္ကေတာ႕ Section ပံုေလးေပါ႕။


depth အနဲဆံုးမရွိဘူးဆို 4m – 5m ေလာက္ရွိတယ္.. အဲ့ဒီ manhole ဆိုတာက တစ္ႏိုင္ငံလံုးကို loop ပတ္ထားတယ္….။ အဲ့ဒီမွာ last IC ေတြကို သြားခ်ိတ္ေပးရတယ္…။ အဲ့ဒီ ခ်ိတ္တဲ့ေနရာမွာ အေရးအႀကီးဆံုးက ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ Block ရဲ႕ Site boundary နဲ႔ ခ်ိန္ေပးရတာပါပဲ…။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ last IC က site boundary ကေန 2.5m ထက္ ေက်ာ္လို႔ မရတာပါပဲ…။ ၿပီးရင္ ေနာက္ဆံုးခ်ိတ္မယ့္ IC က Manhole ကို 225mm dia VCP (Vitrified clay pipe)နဲ႔ ခ်ိတ္ေပးရတတ္တယ္…။ တစ္ခုခ်င္းဆီရဲ႕ သတ္ဆိုင္ရာ specification ေတြကိုေတာ့ ရွိတာေပါ့….။

ဒီအေၾကာင္း Auto Cad ပံုေလးမဆြဲခင္ သူ႔ရဲ႕ term ေလးေတြ အရင္ ေျပာတာေပါ့… ဒါမွ ဘယ္ပိုက္က ဘယ္လို.. ဘယ္လို အေၾကာင္းေၾကာင့္ ထည့္တယ္ဆိုတာလည္း သိႏိုင္မွာ….။
ပထမဦးဆံုးကေတာ့ Soil & Waste Stack - ေရဆိုးေတြကို သယ္ယူမဲ့လိုင္းေပါ့…။ ေနာက္တစ္ခုက Vent Pipe.. ဆိုတာ..။ Vent Stack လုိ႔လည္း ေခၚလို႔ရတယ္…။ အဲ့ဒီမွာ Horizontal အတိုင္း ေျပးတဲ့အခါ ကၽြန္ေတာ္တို႔က Pipe လို႔ ေခၚၿပီး Vertical အတိုင္း ေျပးတဲ့အခါ Stack လို႔ ေခၚတာေပါ့.။ Soil & Waste Stack ဆိုတာ ပံုမွန္အားျဖင့္ အိမ္သာေတြမွာ ေတြ႔ရတတ္တဲ့ ပိုက္မ်ိဳး…။ က်ေနာ္ ကိုေခ်ာလြင္ BLOG ကေန ကူးျပေပးပါ့မယ္။ ဒီလိုပါ

တစ္ခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာေတာ့ Bath room & WC က ထြက္လာတဲ့… Soil & Waste Stack နဲ႔ Kitchen Waste Stack(KWS) ကို ခြဲထားတယ္..။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ Kitchen ေတြမွာက ဆီေတြနဲ႔ သံုးလာတဲ့အခါမ်ိဳးမွာ waste ေတြက ဆီနဲ႔ ေရာၿပီး ခဲသြားတာမ်ိဳး… ပိတ္မိသြားတာမ်ိဳးျဖစ္တတ္ေတာ့ Kitchen က ထြက္လာမယ့္ waste ကို KWS ဆိုၿပီး သီးသန္႔ခြဲလိုက္တာေပါ့…။ ေနာက္တစ္မ်ိဳးက ပံုမွန္ Waste Pipe ဆိုၿပီး သပ္သပ္ ရွိတယ္…။ သူကေတာ့ normally အားျဖင့္ ပံုမွန္ စြန္႔ပစ္တဲ့ ေရမ်ိဳး…။ ဥပမာ Wet Riser, Hosereel Riser ေတြမွာ ေရယိုစိမ့္လို႔ဒါမွာမဟုတ္ ျပင္လို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္ အသုံးျပဳတဲ့ အခါမွာျဖစ္ျဖစ္ ေရက်မွာပါ အဲလိုမ်ိဳးက်လာတဲ့ စြန္႔ပစ္ေရမ်ိဳးအတြက္ Waste Stack ဆိုၿပီး သီးျခား ခြဲေပးတယ္….။ ဒီလို Waste Strack ကို Flow Waste ေလးေတြနဲ႔ ခ်ိတ္ေပးရတယ္…။ ေအာက္ဆံုးပိတ္ (Ground floor) က်မွ Flow Trap နဲ႔ သြားခ်ိတ္ေပးတာေပါ့…။ Flow Waste ဆိုတာကေတာ့ ပံုမွန္ main ထဲကို သြားခ်ိတ္တဲ့ conduit pipe လို pipe ပါပဲ…။ Flow Trap ဆိုတာက water seal ေလးပါ ပါတယ္….။ pipe ေလးရဲ႕ ထိပ္မွာ.. ေရေလးက အျမဲ တင္က်န္ေနတတ္တယ္…။ ေနာက္ ပိုက္အေကြး နွစ္ခု ကို ခ်ိတ္ပီး ေတာ့ေလး Water Seal ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ၿပီး လဲ သံုးတတ္ ၾကပါတယ္ အဓိက ကေတာ့ ေရတင္ က်န္ေနခဲ့ ပီး ေအာက္က ပံုမွာ ျပထား တဲ့ အတိုင္ ပိုက္အေကြး မွာ ေရျပည့္ ေနရင္ ရပါဘီ ဒါေလးက FlowTrap ပံုပါ….။

ဒီလို ျဖစ္တာက…ဒီ Flow Trap ကေန main ကို စြန္႔လိုက္တဲ့ waste ေတြထဲက အနံ႔အသက္ေတြ ဘာေတြက အေပၚကို ျပန္မတက္လာႏိုင္ေအာင္ ေရနဲ႔ အကာအကြယ္လုပ္ထားေပးတဲ့ သေဘာေပါ့…။ ေနာက္ IC ထဲကေန ပိုးဟပ္တို႔လို အင္းဆက္အမ်ိဳးမ်ိဳးေပါ့… အေပၚ ျပန္မတက္လာႏိုင္ေအာင္လည္း တားဆီးေပးထားပါပဲ…။ flow trap ရဲ႕ water seal က ဒီလုိ အေျခအေနမ်ိဳးကို ကာကြယ္ေပးထားတာေပါ့…။
ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ WC.
WC ကေတာ့ သူ႔ရဲ႕ function မွာ ကိုက Water seal က ပါၿပီးသားပါ….။
Flow Trap ေတြထားရမယ့္ ေနရာကလည္း ဂရုစိုက္ရပါတယ္…။ Flow Trap က ေရအျမဲ သံုးေနတဲ့ ေနရာမ်ိဳးမဟုတ္ရင္ ေရေတြက Dry ျဖစ္သြားမယ္….။ Dry ျဖစ္သြားရင္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ IC ထဲကေန ပိုးဟပ္လို ေနာက္.. တစ္ျခား အင္းဆက္ေတြ တက္လာတတ္တယ္.. ။ ဒီေတာ့ Dry ျဖစ္တတ္တဲ့ ေနရာမ်ိဳးမွာ က်န္းမာေရးအတြက္ေရာ ပတ္၀န္းက်င္အတြက္ေရာ သီအိုရီေတြ အရပါ Flow trap သံုးခြင့္ မရွိဖူး…။ ဒီအတြက္ Flow Trap ကို ေရ အျမဲ သံုးတဲ့ Kitchen လို၊ အိမ္သာနဲ႔ ေရခ်ိဳးခန္းလို ေနရာမ်ိဳး၊ ေရ အျမဲ သံုးေနတဲ့ ေနရာမ်ိဳးမွာပဲ သံုးခြင့္ရွိပါတယ္…။ ဒါေၾကာင့္ Water Dry ျဖစ္တတ္တဲ့ ေနရာမ်ိဳးမွာ Flow trap ကို သံုးလို႔မရတဲ့အတြက္ အဲ့ဒီလို ေနရာမ်ိဳးမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔က flow waste ေလးေတြနဲ႔ခ်ိတ္ၿပီး သူ႔ကို waste stack ဆိုၿပီး သီးသန္႔ ဆင္းေပးရပါတယ္…။ ဒီေနရာမွာ 1st storey နဲ႔ Ground Floor တို႔ရဲ႕ ကြဲျပားပံုေလး ရွိေသးတယ္...။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံမွာကေတာ့ ေျမညီထပ္ဆိုရင္ Ground Floor ေပါ့.. သူ႔အေပၚမွာမွ 1st Floor, 2nd Floor, 3rd Floor ေပါ့… ။ ဒီေတာ့ ၈ ထပ္ တိုက္ဆိုရင္ 7th Floor က အေပၚဆံုးထပ္ ျဖစ္သြားေရာ….။ ဒီမွာက်ေတာ့ Ground Floor က 1st Stroey တိုက္ရိုက္ျဖစ္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဆီက အေခၚအေ၀ၚေတြနဲ႔ နည္းနည္းကြဲျပားသြားေတာ့တာေပါ့….။ ဒီေနရာမွာ pipe line ေလးေတြရဲ႕ storey တစ္ခုနဲ႔ တစ္ခု run တဲ့အခါမွာ ဒီအေခၚအေ၀ၚေတြကလည္း မွတ္သားစရာေပါ့..။
ဒါေပမယ့္ 1st storey(ျမန္မာလိုဆိုရင္ေတာ႕ Ground Floor Level) ကို ေရာက္တဲ့အခါမ်ိဳးမွာေတာ့ flow waste ေတြက water seal မပါေတာ့ သူက IC ကို တိုက္ရိုက္ ခ်ိတ္ခြင့္ မရွိျပန္ပါဖူး…။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ သူက water seal မပါတဲ့အတြက္ အေပၚဖက္ကို အနံအသက္ေတြ ျပန္တက္လာတာမ်ိဳး ျဖစ္တတ္တယ္…။ ဒီေတာ့ သူ႔ကို IC ထဲ မခ်ိတ္ခင္မွာ flow waste ေတြက flow trap ေတြကို connect လုပ္ေပးရပါတယ္…။ ပံုမွန္အားျဖင့္ေတာ့ သီအိုရီေတြအရက ဒီလုိလုပ္တတ္ပါတယ္…။ ဒါေပမယ့္ တစ္ခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာေပါ့…. Wash basin တို႔လို.. sink တို႔လိုကေန ဆင္းတဲ့ pipe ေတြမွာ water seal ပါေပမယ့္ သူတို႔က IC ကို တိုက္ရိုက္မခ်ိတ္ပဲ… flow trap ကို ခံၿပီး ဆင္းတာမ်ိဳး လုပ္တတ္ပါတယ္…။ ဒါကေတာ့ ပိုၿပီး စိတ္ခ်ရေအာင္ပါ…။
ေနာက္တစ္ခုက flow trap ေတြကိုေပါ့… Air Corn အရမ္းေအးတဲ့ အခန္းေတြရဲ႕ အေပၚမွာထားရင္ insulation လုပ္ေပးရတယ္….။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ သူ႔ဆီကေန ေရေငြ႔ရိုက္သလို ေရျပန္က်မွာစိုးလို႔…။ရယ္ ေနာက္ water seal ခဲသြားမွာ စိုးလို႔ပါ ေနာက္ၿပီးေတာ့ flow trap ေတြ၊ Waste Pipe ေတြကိုလည္း kitchen တို႔ bed room တို႔လိုေနရာမ်ိဳးမွာ high level နဲ႔ ေျပးၿပီး ထားခြင့္လည္း မျပဳပါဖူး…။ ဒါေၾကာင့္ HDB လိုမ်ိဳးေတြမွာဆိုရင္ အိမ္သာ၊ ေရခ်ိဳးခန္းေတြက Typical လို ျဖစ္ေနတာေပါ့…။ လိုအပ္ရင္လည္း သီးသန္႔ ဒီဇိုင္းမ်ိဳးေတြ ရွိတတ္ျပန္ပါေသးတယ္….။ ဥပမာ ေပါ့ေနာ္…။ Design တစ္ခုမွာ လိုအပ္ခ်က္အရေပါ့… 1st storey ရဲ႕ Kitchen Waste Pipe ကို Basement မွာ High Level ေျပးၿပီဆိုပါေတာ့…။ အဲ့ဒီမွာ waste pipe က Underground RC Water Tank ေပၚမွာျဖတ္ခ်ိန္ leakage ျဖစ္မယ္ဆိုရင္ ျပသနာတက္မယ့္ သေဘာေပါ့…။ အဲ့ဒီလိုမ်ိဳးဆိုရင္ leakage ကို ကာကြယ္ဖို႔ water tank မွာ slab ရွိတယ္ဆိုေပမယ့္… safe မျဖစ္ဖူးလို႔ ယူဆႏိုင္ပါတယ္…။ ဒီလိုအခါမ်ိဳးမွာ double slab လိုမ်ိဳး အသံုးျပဳလာရတဲ့အတြက္ တစ္ဖက္မွာလည္း space အတြက္ effective area ေတြ ေလ်ာ့က်သြားႏိုင္သလို တစ္ဖက္မွာလည္း waste pipe line ေတြအတြက္ အထားအသိုကို ဂရုစို္က္ေပးရျပန္ပါတယ္…။ တစ္ဖက္မွာလည္း ကိုယ့္ရဲ႕ effective capacity ကို ဂရုစိုက္ေပးရဦးမယ္ေလ…။
ကဲ.. Flow Trap ေတြ Waste Pipe ေလး ၿပီးေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ Vent Pipe အေၾကာင္း ဆက္တာေပါ့….။
Vent Pipe အေၾကာင္း မေျပာခင္ေပါ့… ကၽြန္ေတာ္တို႔ Vent Pipe နားမွာ water seal နဲ႔ ေရက အျမဲ ရွိေနမယ္… ။ ဒီေတာ့ flow ေတြက က်လာတဲ့အခါ အဲ့ဒီ flow အတြက္ အရာ၀တၳဳေတြက မလာခင္မွာ ေလက အရင္လာမယ္.. ။ ဒီေတာ့ water seal လုပ္ထားတဲ့ေနရာမွာ ေလက ကန္ထြက္လာေတာ့ ေရလွ်ံတာမ်ိဳးေတြ ျဖစ္တတ္တယ္…။ စဥ္းစားၾကည့္…။ ဒီခ်ိန္မွာ toilet ကို အသံုးျပဳေနရင္ ဘယ္ေလာက္ feel ပ်က္မလဲဆိုတာ။
အမွန္ပဲ.. တစ္ဖက္မွာလည္း ဒီလို ျဖစ္တတ္ေသးတယ္…။ ဥပမာေပါ့…။ ေအာက္ထပ္ကလူက ေရကို ဆြဲခ်လိုက္မယ္ ဆိုပါစို႔..။ အဲ့ဒီအခါမွာ pipe ထဲကေလက suction ျဖစ္ၿပီး အေပၚထပ္က water seal လုပ္ထားတဲ့ေနရာက ေရကိုပါ ေလက ဆြဲစုပ္ယူသြားမယ္…။ အဲ့ဒီအခါ ေအာက္က ပိုက္က အရွိန္နဲ႔ ပြင့္ထြက္လာၿပီး အေပၚက water seal ကလည္း dry ျဖစ္သြားႏိုင္ျပန္ေရာ…။ အဲ့ဒါေတြေၾကာင့္ flow အတြက္ အတြင္းမွာ ရွိထားတဲ့ေလကို ျပန္ ထုတ္ေပးဖို႔ vent pipe ကို ထားၾကတာပါ…။ ေနာက္… အထဲမွာ ေလေတြက ေအာင္းထားတာမ်ိဳးဆိုရင္ အဲ့ဒီေလထုထဲကေန Hydrogen Sulphide လိုအေငြ႔မ်ိဳးထြက္လာၿပီး toxic ျဖစ္လာႏိုင္တဲ့အတြက္ ျပန္ထုတ္ေပးရပါတယ္….။ အဲ့ဒီမွာ… vent pipe ေတြကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ building ေတြရဲ႕ အေပၚကို အထက္ 2.5m ေလာက္ တက္ၿပီး ထုတ္ထားတာေတြ ရွိပါတယ္…။ ေနာက္ သတိထားမိၾကမွာပါ…။ အဲ့ဒီ pipe ေတြကို bend ျပန္လုပ္ေပးထားၾကပါတယ္…။ ဒါကေတာ့ ေလကို အေပၚကို ျပန္ထုတ္လိုက္ေပမယ့္ အဲ့ဒီ အေပါက္ကေန အင္းဆက္ ပိုးမႊားေတြ ေနာက္ မလိုလားတဲ့ အမိႈက္သရိုက္ေတြနဲ႔ မိုးေရေတြ မ၀င္လာေစဖို႔ပါပဲ…။ အဲ့ဒီမွာ ပိုက္ထိပ္ကို ဇကာတို႔ ဘာတို႔နဲ႔ ထိပ္မွာ ျပန္ ပိတ္ထားရပါတယ္…။ ေနာက္ အဲ့ဒီ vent pipe က အေပၚမွာ ပိတ္ဆို႔ေနတာမ်ိဳးလည္း မရွိေအာင္ ဂရုစိုက္ေပးရပါမယ္….။
ေနာက္တစ္ခုက pipe ေတြရဲ႕ ေနရာခ်ပံုကို ေျပာရမွာေပါ့….။ ဒီဇိုင္းတစ္ခု လုပ္မယ္ ဆုိပါစို႔.. ။ Plan ေပၚမွာ High level run မယ့္ Pipe stack တစ္ခုက flow trap ကို သြားခ်ိတ္တဲ့အခါမ်ိဳးမွာေပါ့….။ အဲ့ဒိလိုအခ်ိန္မွာ အဖ်ားဆံုးက basin လို ေရမ်ားမ်ားသံုးတဲ့ေနရာကလာတဲ့ pipe ကို ထားေပးရတယ္…။ ၿပီးမွာ WC က ပိုက္ကို ၀င္လာမယ္..။ အဲ့ဒီေနရာမွာ အေကြးအျပဳေတြက အေရးႀကီးလာပါတယ္…။ တစ္ေနရာကေန တစ္ေနရာကို သြားတဲ့အခါ အေကြ႔ေတြမွာ ခ်ိဳးရတဲ့အခါမ်ိဳးဆိုရင္ 45 degree Elbow 2 ခုကို ဆက္ၿပီး အသံုးျပဳရပါတယ္…။ မဟုတ္ရင္ အေကြးအျပဳမွာ အဖတ္ေတြက က်န္ခဲ့ရင္ ပိတ္ဆို႔မႈေတြ ျဖစ္လာတတ္ပါတယ္…။ 45 degree elblow သံုးတဲ့အခါမွ ေလွ်ာေလွ်ာလွ်ဴလွ်ဴ စီးဆင္းသြားႏိုင္မွာ…။ ဒီေနရာမွာ ေရမ်ားမ်ားသံုးတဲ့ဟာမ်ိဳးကို အဖ်ားဆံုးမွာထား… (ဥပမာ basin လို) ေနာက္ WC တို႔ ကို ထားၿပီးရင္ အဖ်ားမွာ Cleaning Eye လို အရာမ်ိဳးကိုလည္း ထားေပးရပါတယ္…။ ဒီ Cleaning Eye ကို High Level run ထားတဲ့ ပိုက္ေတြရဲ႕ ထိပ္ အေကြးအျပဳ Elbow ေတြရဲ႕ အလယ္ေလာက္မွာ ေတြ႔ရတတ္ပါတယ္…။ ေနာက္ အဖ်ားမွာလည္း ေတြ႔ရတတ္ပါတယ္…။ ဒီေနရာမွာ ပံုဆြဲတဲ့အခါမွာလည္း ဂရုျပဳေပးရပါတယ္…။ flow စီးဆင္းလာတဲ့ diection ကို ကန္႔လန္ခံၿပီး မထားေပးရပါဖူး…။ flow ရဲ႕ direction နဲ႔ ေျပာင္းျပန္ ထားေပးရပါမယ္…။ မဟုတ္ရင္ အထက္ကေန flow က စီးဆင္းလာတဲ့အခါမ်ိဳးမွာ clean လုပ္တဲ့အခါ အဆင္မေျပတာမ်ိဳး ၾကံဳရပါမယ္…။ ဒီအတြက္ ဒီ Cleaning Eye လိုဟာမ်ိဳးကို ပံုဆြဲတဲ့အခါမွာ direction မမွားေအာင္ ဂရုစိုက္ေပးရပါတယ္…။ကိုပိုက္စီးေစခ်င္တဲ့ ေရစီးရဲ့ ေနာက္ကေနထားေပးရပါတယ္ ေရစီး အတဲ့ မွာထားမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေနာက္ပိုင္း ျပင္တဲ့ ကိုကို ေတြအဆဲခံထိပါလိမ့္မယ္ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ အဲဒီေကာင္ ဖြင့္လိုက္တာနဲ႔ အေပၚက ေရဆြဲခ်လိုက္ရင္ အကုန္ရႊဲကုန္မွာ ပါပဲ။


အခုေစ်းကြက္ထဲ မွာေတာ့ cleaning eye ပါၿပီးသား elbow ေတြ၀ယ္လို႔ ရပါတယ္။ fitting တပ္တဲ့အခါေတာ့ ဂရုျပဳရမွာပဲ… ေဇာက္ထိုးေတာ့ မတပ္နဲ႔ေပါ့ေလ….။ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ တစ္ခ်ိဳ႕ ပိုက္ေတြက high level ေျပးတဲ့အခါမွာေပါ့… အဲ့ဒီအခါမ်ိဳးမွာ ပိုက္ေတြကို ဘယ္လိုထားမယ္…။ ဘယ္လိုေျပးမယ္ဆိုတာ…။ အေပၚ ceiling ကေန ဘယ္လို ထားရမယ္ဆိုတာမ်ိဳးေပါ့… box up လုပ္ဖုိ႔ လိုပါတယ္
ဒီလို box up ၾကီးေတြ လုပ္လိုက္တဲ့အခါက်ရင္ အခန္းအတြင္းကေနၾကည့္ရင္ မ်က္ႏွာက်က္မွာ ဒီ box up လိုင္းၾကီးကို ျမင္ေနရမွာေပါ့…။ ေနာက္ ဒီ box up လုပ္လိုက္တဲ့အခါ pipe line တစ္ေလွ်ာက္လံုးကို တစ္ေျဖာင့္ထဲ လုပ္ယူသြားတာလားမသိ.. ဘူးလို႔ ေမးနိုင္ပါတယ္ ဟုတ္ပါတယ္ အဲလို မွ မျမင္ခ်င္ရင္ ဒီအတိုင္း ပိုက္ကို ျမင္ရတာက ပိုရုပ္ဆိုးပါတယ္။ ဒါကေတာ့ box up လုပ္လိုက္တဲ့အခါမွာ သူက ေအာက္ကေန ၾကည့္ရင္ beam line တစ္ခုလို ျမင္ရေတာ့မွာေပါ့…။ တကယ္က အဲ့ဒီ pipe ကို အျမင္မဆိုးေအာင္လို႔ board တစ္မ်ိဳးနဲ႔ ကာထားေပးရမွာေပါ႕…။ ဒါမွမဟုတ္ ရင္ နံရံကပ္ ဘီဒိုေတြထဲမွာ ေျပးေပါ့။
အဲ့ဒါကေတာ့… ဥပမာ- တစ္ခ်ိဳ႕ pipe ေတြက bed room ေတြကို ျဖတ္တဲ့အခါမွာမ်ိဳး…။ Typical အရ မျဖစ္ေပမယ့္ တစ္ခ်ိဳ႕အေျခအေနမွာ Architect ကေန မျဖစ္မေန လုပ္ေပးရမယ္ ဆိုတဲ့အခါမ်ိဳးမွာဆိုရင္ ဒီ pipe ေတြကို ကၽြန္ေတာ္တို႔က box up လုပ္ေပးရပါတယ္…။ Client က အခန္းဖြဲ႕စည္းပံုကို သေဘာက်လို႕ ပိုက္ကို Bed Room ထဲကေနျဖတ္မွရမဲ႕အေနအထားမ်ိဳးျဖစ္လာရင္ double slab လိုမ်ိဳးလုပ္ၿပီးေတာ႕ Box up လုပ္ေပးရတာေပါ့…။ ဒါေပမယ့္ double slab လို လုပ္တဲ့အခါမွာလည္း pipe ကို serviceablilty အရ access လုပ္တဲ့အခါ client ရဲ႕ privacy ကိုမထိခိုက္ရေအာင္ အျပင္ဖက္ကေန လူ၀င္ၿပီးေတာ့ပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ လက္လွ်ိဳၿပီးေတာ့ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ access လုပ္ႏိုင္ေအာင္ အာခီနဲ႔ ေပါင္း ၿပီး ဒီဇိုင္း လုပ္ေပးရပါတယ္…။ ဒီအတြက္ service လုပ္ဖို႔ အျပင္ဖက္ကေန access panel လိုဟာမ်ိဳးကို ထားေပးရပါတယ္…။ double slab    ရဲ့အနည္းဆံုး အျမင့္ 600mm လူတစ္ကိုယ္စာ ေနာက္ access panel (600x600) ေနာက္ပီး ကိုယ့္ဒီဇိုင္း အတည္မျဖစ္ခင္ PUB(SEW) (Public Utility Board) ေရဆိုးစြန္႔ ဌာန မွာသြားျပၿပီး ကိုကိုေတြက ေဘာတူတယ္ ဒီအတိုင္းလုပ္ပါ ဆိုမွာ ေဆာက္ခြင့္ရွိပါတယ္ ဒါေတြေၾကာင့္ ဒီဇိုင္းအရ sensitive ျဖစ္လာတဲ့အတြက္ Architect ေတြက အမ်ားအားျဖင့္ ေရွာင္ေလ့ရွိၾကပါတယ္…။ ျဖစ္ခဲ့တဲ့အခါမ်ိဳးဆိုရင္ေတာ့လည္း ေရွာင္လို႔မရေတာ့ဖူးေပါ့.. အဲ့ဒီအခါမွာ box up လုပ္ရတာမ်ိဳးေတြ ျဖစ္လာေတာ့တာေပါ့..။





သိပ္အေရးမၾကီးတဲ့ corridor လိုမ်ိဳးမွာဆိုရင္ေတာ့ gypsum board လိုအရာမ်ိဳးနဲ႔ box up ေလး လုပ္ၿပီး ကာေပးထားလုိက္တယ္…။ ေနာက္ cabinet ထဲ ထည့္လို႔ရတဲ့ဟာမ်ိဳး… ဥပမာ- Kitchen လိုမ်ိဳးဆိုရင္ Cabinet အတြင္းထဲ ထည့္လုိက္တယ္ေပါ့..။ ဒါေပမယ့္ bed room လို privacy ရွိတဲ့ ေနရာမ်ိဳး၊ ေနာက္ Kitchen ရဲ႕ အေပၚ Hight Level ထဲ ျဖတ္တာမ်ိဳးဆိုရင္ေတာ့ double slab နဲ႔ access way လို ထားေပးရပါတယ္…။ ေနာက္ တစ္ခုက ceiling ကေန drip pan လို ဟာမ်ိဳးနဲ႔ ပိုက္လိုင္းရဲ႕ ေအာက္ကေနၿပီး ထည့္ေပးရတယ္….။
ဒီေအာက္ကလုိုေပါ့။ (ပံုႀကီးႀကည္႕လိုပါက ပံုတြင္ကလစ္လုပ္ၿပီးႀကည္႕ပါရန္)။


အခုေနာက္ ပိုင္း က်ေနာ္သိရေလာက္ကေတာ့ PUB က drip pan ေတြကို အတည္ျပဳ ေဆာက္ခြင့္ သိပ္မေပးေတာ့ပါဘူး က်ေနာ္တို႔ အေနနဲ႔ ပိုက္ leakage အတြက္ sensor ေတြ leakage monitoring ကိုဘယ္သူက လုပ္မလဲ ဆိုတဲ့ အရႈပ္ထုပ္ေတြေၾကာင့္လို႔ ထင္ပါတယ္ အဲတကယ္ကို သူတို႔ကို ကိုယ့္ဖက္က ေသေသခ်ာခ်ာ ဂဂနန ရွင္းျပနိုင္မယ္ ဆိုရင္ေတာ့ သူတို႔ သေဘာတူေကာင္းတူပါ လိမ့္မယ္။
ေနာက္တစ္ခုက IC ရဲ႕ ပထမဥိးဆံုး IC မွာ Vent Pipe ကို ထားေပးရတယ္…။ minimum 100mm dia ရွိတဲ့ pipe တစ္လံုးကနဲ႔ vent strack ထုတ္ေပးရမယ္…။ ဥပမာ.. 1st IC အမိႈက္ေဆးတဲ့ ေနရာ (Bin Center) နားမွာမ်ိဳး ရွိေနတယ္ဆိုရင္ေတာ့ အဲ့ဒီ IC အတြက္ vent pipe ကို Bin Center ေခါင္မိုး အေပၚနားမွာ ထုတ္ေပးလုိက္ရင္ကို ရပါတယ္…။ တဖက္မွာ 1st IC ဟာ အခန္းေတြနားမွာ ရွိေနခဲ့တယ္ဆိုရင္ အဲ့ဒီနားမွာရွိတဲ့ Vent Stack ကို သြား join ေပးရမွာပါ…။ Vent Stack ေတြကေတာ့ ေလပိုက္သက္သက္ပဲဆိုေတာ့ ႀကိဳက္တဲ့ေနရာမွာ join လို႔လည္း ရတယ္…။ အဓိကကေတာ့ Vent Pipe ေတြက ေလနဲ႔ အနံ႔အသက္ေတြအတြက္ပဲ သီးသန္႔ အလုပ္လုပ္တဲ့အတြက္… ဘယ္ေနရာမွာမဆို join လုိ႔ရတယ္…။ 1st Storey နဲ႔ အေပၚထပ္ေတြနဲ႔ ကြဲျပားတဲ့အခ်က္တစ္ခုကေတာ့ အေပၚထပ္ေတြက flow pipe ေတြက vent stack ကို သြား join ေပးရေပမယ့္ 1st stotey မွာရွိတဲ့ pipe ေတြကေတာ့ IC ဆီကို တိုက္ရိုက္ခ်ိတ္ႏိုင္တာပါပဲ… ပထမထပ္အတြက္က Air Effect က အက်ံဳးမ၀င္တာလည္း ပါ ပါတယ္…။ ေနာက္တစ္ခုက IC မွာ ၀င္လာတာေတြက အားလံုးက ေလ လံုေနတဲ့အခါက်ေတာ့ အေပၚကေန အရွိန္နဲ႔ က်လာတဲ့အခါ IC ပြင့္ထြက္သြားတာမ်ိဳးေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္… ။ ဒီအတြက္ 1st IC လို ေနရာမ်ိဳးမွာ Vent Pipe ေတြ ထုတ္ေပးထားရသလို.. 1st Storey ကေန ၀င္လာတဲ့ ေလကိုလည္း လက္ခံႏိုင္တာ ျဖစ္ပါတယ္…။ ဒီဟာေလးေတြက sanitary အတြက္ ပံုမွန္ အထပ္ျမင့္ေတြရဲ႕ piping အေၾကာင္းေလးေတြေပါ့…။

ေနာက္ထပ္သိဖုိ႔လိုတာက ….Ejector pit ပါ။
တကယ္လို႔တခ်ိဳ႕ Building ေတြမွာ Basement ပါခဲ့ရင္ ေျမျပင္ေပၚက IC ေတြ connect လုပ္ရလို႔ မရပါဘူး ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ IC ေတြက သူတို႔ အေပၚမွာပဲ ရွိပါလိ္မ့္မယ္။ ေနာက္တခ်ိဳ႕ အေဆာက္အအံုေတြဆိုရင္ အနီးအနားက Public Sewer Menhole က ေနာက္ဆံုး IC ရဲ႕ Depth ထက္ျမင့္ေနမယ္ဆိုရင္ Ejector Pump ကိုအသံုးျပဳဖို႔လိုပါလိ္မ့္မယ္။သူကေတာ့ ရွိသမွ် Waste ေတြကို ကန္တခုမွာ စုၿပီး pump နဲ႔ ျပန္ထုတ္၊ Public Sewer Manhole ကိုသြားဆက္တာပါပဲ ဒီပုံေလးကို ကိုၾကည့္ပါ။


ေနာက္က်ေနာ္ သိထားတဲ့ အေၾကာင္းတခုက Ejector Pump ေတြမွာ ေရဆိုးကို တခါတည္း သန္႔စင္စစ္ထုတ္ၿပီး အဖတ္ေတြ ကို သတ္သတ္ အရည္က သတ္သတ္ ထုတ္နိုင္တဲ့ Treatment Plant ေတြနဲ႔လဲ တြဲသုံးပါတယ္ ထြက္လာတဲ့ ေရဆိုးရဲ့ အဆင့္က ပံုမွန္ ေရေျမာင္းေတြထဲက ေရအဆင့္ေလာက္ကို သန္႔နုိင္ပါတယ္တဲ့ ေနာက္ အဖတ္ေတြက အခ်ပ္လိုက္ေလးေတြ သက္သက္ ထြက္လာတယ္ဆိုပဲ။

စကားခ်က္။ ။အဲဒီအခ်ပ္ေတြကိုျပန္ေရာင္းတာ ေစ်းေကာင္းရတယ္ဆိုပဲ။
Treatment Plant ေတြမွာ က်ေနာ္ သိသေလာက္ Mechanical Treatment Plant အထက္က ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ ေကာင္နဲ႔ Treatment Plant ကို Virus သံုးၿပီး Treatment လုပ္တာဆိုၿပီးရွိပါတယ္။
က်ေနာ္လဲ Ejector Pit ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ၾကားဖူးနား၀ ရွိတာေလး ကို ေ၀မွ်ေပးတာပါ ဒီအေၾကာင္း အရာေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဒီထက္ ျပည့္ျပည့္စုံစံု ရွင္းျပနိုင္မယ့္သူကို လိွဳက္လွဲစြာ ဖိတ္ေခၚပါရေစ။
ေနာက္က်ေနာ့္ကို သနားလို႔ ဦးေလးက သူ႔ဆိုဒ္ထဲမွာ IC ေတြဘယ္လိုေဆာက္ေနတယ္ ဆိုတဲ့ ပံုေလးေတြ ဓါတ္ပံုရိုက္ပီး ေပးထား တာေလးေတြ ဒီေအာက္မွာေ၀မွ်ေပး လိုက္ပါတယ္။
ပံု(၁) ဒီပံုကေတာ႕ ပိုက္လိုင္းေတြမေျပးခင္ ပိုက္ရဲ႕ေအာက္မွာခံတဲ႕ Base slab ေလာင္းဖို႕ရာျပင္ထားတဲ႕ပံုပါ။ သံေခ်ာင္းေတြရဲ႕ေအာက္မွာသစ္သားငုတ္ေလးေတြျမင္ရမွာပါ။ အဲဒါေလးေတြက Timber Pile ပါ။

ပံု (၂) ဒီပံုကေတာ႕ Base Slab ေလာင္းၿပီး ပိုက္လိုင္းေျပးဖို႕ျပင္ထားတဲ႕အေနအထားေပါ႕။ ပုိက္လိုင္းေျပးၿပီးရင္ အေပၚမွာ ပိုက္ကို Slab ေလာင္းၿပီး အုပ္ထားလိုက္ပါတယ္။

ပံု (၃)နဲ႕(၄) ဒါေလးက IC ထဲကို ပိုက္ေတြစုေပါင္းထည္႕ထားတဲ႕ပံုေလးေပါ႕။


ပံု (၅) ဒီပံုကေတာ႕ ပိုက္ေတြအားလံုးေျပးၿပီး၊ ေျမဖို႕ၿပီးေတာ႕ IC ရဲဲ႕ Roof ေလးပဲေလာင္းဖို႕က်န္ေတာ႕တဲ႕အေနအထားေလးေပါ႕။ အလယ္မွာ ခ်န္ထားတဲ႕ေကာင္ေလးက ေနာင္တစ္ခ်ိန္မွာ IC cover ေလးတပ္ဖို႕ေပါ႕။

ပံု(၆ နဲ႔ ၇) ကေတာ့ IC ထဲပိုက္ဘယ္လိုေတြ ၀င္တယ္ဆိုတာ ရိုက္ထားတာပါ



က်ေနာ္ အဓိက Refrence ယူတဲ့ site ကေတာ့ကိုေခ်ာလြင္ BLOG
ေနာက္ ပံုေတြကေတာ့ အားလံုးအသံုးျပဳေနတဲ့ www.google.com ကေနလုိက္ရွာၿပီးတင္ေပးထားတာပါ။
ေနာက္ Singapore COP on Sewerage & Sanitary Works စာအုပ္ပါပဲ။

ေနာက္ PUB ကေဒါင္းထားတဲ့ Sanitary Dwgs ေတြနဲ႔ Standard Details ေလးေတြကို ဒီေအာက္ေတြမွာ သြားေဒါင္းနုိင္ၾကပါတယ္။
Sanitary Dwgs
Standard Details

အားလံုးအဆင္ေျပၾကပါေစဗ်ာ။
http://pkugtc.blogspot.com/2011/08/sanitary.html မွေကာက္ႏွတ္ေကာက္တင္ျပလိုက္တာပါ..............