ႏႇစ္ ၁၀၀ ျပည့္
ဇူလိုင္ ၄ - သူရိယသတင္းစာ စတင္ ထုတ္ေ၀ခဲ့ျခင္း ႏႇစ္ ၁၀၀ ျပည့္ ေန႔ရက္ ျဖစ္ပါသည္။ သူရိယ သတင္းစာကို ၀ိုင္အမ္ဘီေအ အသင္းအား ထူေထာင္ခဲ့သူ တစ္ဦးျဖစ္သည့္ ဦးဘေဘက ဦးလႇေဖ၊ ဦးဘကေလးတို႕ႏႇင့္ တိုင္ပင္ၿပီး ထုတ္ေ၀ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ သတင္းစာကို စတင္ ထုတ္ေ၀စဥ္က တစ္ပတ္တစ္ႀကိမ္၊ တစ္လ ေလးႀကိမ္ ထုတ္ေ၀ခဲ့ပါသည္။ ၁၉၁၅ ခုႏႇစ္မႇ စတင္ၿပီး ေန႔စဥ္ထုတ္ သတင္းစာ အျဖစ္ ဆက္လက္ ထုတ္ေ၀ခဲ့ပါသည္။ သူရိယ သတင္းစာ၌ အယ္ဒီတာမ်ား အျဖစ္ ဦးဘေဘ၊ ဦးတုတ္ၾကီးႏႇင့္ မစၥတာေမာင္မိႈင္း ကေလာင္အမည္ခံ ဆရာလြန္း(သခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္း) တို႔က ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါသည္။ ၁၉၅၄ ခုႏႇစ္ ေအာက္တိုဘာလ ၁၂ ရက္ေန႔တြင္ သူရိယသတင္းစာ ထုတ္ေ၀မႈ ရပ္ဆိုင္းခဲ့ပါသည္။
ဇူလိုင္ ၄ - သူရိယသတင္းစာ စတင္ ထုတ္ေ၀ခဲ့ျခင္း ႏႇစ္ ၁၀၀ ျပည့္ ေန႔ရက္ ျဖစ္ပါသည္။ သူရိယ သတင္းစာကို ၀ိုင္အမ္ဘီေအ အသင္းအား ထူေထာင္ခဲ့သူ တစ္ဦးျဖစ္သည့္ ဦးဘေဘက ဦးလႇေဖ၊ ဦးဘကေလးတို႕ႏႇင့္ တိုင္ပင္ၿပီး ထုတ္ေ၀ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ သတင္းစာကို စတင္ ထုတ္ေ၀စဥ္က တစ္ပတ္တစ္ႀကိမ္၊ တစ္လ ေလးႀကိမ္ ထုတ္ေ၀ခဲ့ပါသည္။ ၁၉၁၅ ခုႏႇစ္မႇ စတင္ၿပီး ေန႔စဥ္ထုတ္ သတင္းစာ အျဖစ္ ဆက္လက္ ထုတ္ေ၀ခဲ့ပါသည္။ သူရိယ သတင္းစာ၌ အယ္ဒီတာမ်ား အျဖစ္ ဦးဘေဘ၊ ဦးတုတ္ၾကီးႏႇင့္ မစၥတာေမာင္မိႈင္း ကေလာင္အမည္ခံ ဆရာလြန္း(သခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္း) တို႔က ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါသည္။ ၁၉၅၄ ခုႏႇစ္ ေအာက္တိုဘာလ ၁၂ ရက္ေန႔တြင္ သူရိယသတင္းစာ ထုတ္ေ၀မႈ ရပ္ဆိုင္းခဲ့ပါသည္။
ႏႇစ္ ၉၀ ျပည့္
ဇန္န၀ါရီ ၂ - ဆရာဦးဘတင္(ၿမိဳ႕မ)၏ ဦးေဆာင္မႈျဖင့္ အမ်ဳိးသားေက်ာင္း ဖြင့္လႇစ္ႏိုင္ခဲ့ျခင္း ႏႇစ္ကိုးဆယ္ျပည့္ ေန႔ရက္ ျဖစ္ပါသည္။
ဇန္န၀ါရီ ၂ - ဆရာဦးဘတင္(ၿမိဳ႕မ)၏ ဦးေဆာင္မႈျဖင့္ အမ်ဳိးသားေက်ာင္း ဖြင့္လႇစ္ႏိုင္ခဲ့ျခင္း ႏႇစ္ကိုးဆယ္ျပည့္ ေန႔ရက္ ျဖစ္ပါသည္။
ဇန္န၀ါရီ ၅ - ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ စတင္ ဖြင့္လႇစ္သည့္ ႏႇစ္ ၉၀ ျပည့္ ေန႔ရက္ ျဖစ္ပါသည္။ ထိုသို႔ ဖြင့္လႇစ္ရာတြင္ ရန္ကုန္ေကာလိပ္မႇ ေက်ာင္းသား ၂၇၀ ဦးက ေက်ာင္းျပန္တက္ျပီး ဂ်ပ္ဆင္ေကာလိပ္မႇ ေက်ာင္းသား ၇၄ ဦး က ေက်ာင္း ျပန္တက္ခဲ့ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ရန္ကုန္ေကာလိပ္မႇ ေက်ာင္းသား ၄၇ ဦးႏႇင့္ ဂ်ပ္ဆင္ေကာလိပ္မႇ ေက်ာင္းသား ၂၁ ဦးတို႔မႇာ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ အက္ဥပေဒကို ဆန္႔က်င္သည့္ အေနျဖင့္ ေက်ာင္းျပန္မတက္ဘဲ ေနခဲ့ပါသည္။
ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၂ - အမ်ဳိးသားပညာေရး ေကာင္စီ (Council of National Education) ကို ဖြဲ႕စည္းႏိုင္ခဲ့သည့္ ႏႇစ္ ၉၀ ျပည့္ ေန႔ရက္ျဖစ္ပါသည္။ အဆိုပါ ေကာင္စီတြင္ အမ္ေအေမာင္ၾကီးက ဥကၠ႒အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၿပီး ေကာင္စီ၌ အမႈေဆာင္ အဖြဲ႕၀င္ ၃၂ ဦး ပါ၀င္ခဲ့ပါသည္။
ဇန္န၀ါရီ ၁၃ - ေဒၚေစာအံု ဦးေဆာင္၍ အမ်ဳိးသား မိန္းကေလးေက်ာင္း ဖြင့္လႇစ္ႏိုင္ခဲ့ျခင္း ႏႇစ္ ၉၀ ျပည့္ ေန႔ရက္ ျဖစ္ပါသည္။ ေဒၚေစာအံုသည္ ေဖပုရႇိန္ ကိုယ္စားလႇယ္ အဖြဲ႕၀င္ တစ္ဦးျဖစ္ေသာ ဦးထြန္ရႇိန္၏ အစ္မ ျဖစ္ပါသည္။
ဧၿပီ ၃ - ျမန္မာျပည္ ေရနံေျမ အလုပ္သမားအသင္းၾကီး(The Burma Oil Field Labour's Uniion) ကို တည္ေထာင္ႏိုင္သည့္ ႏႇစ္ ၉၀ ျပည့္ ေန႔ရက္ ျဖစ္ပါသည္။ ထိုအသင္းႀကီးကို ဦးမ်ဳိးညြန္႔က ဦးေဆာင္ တည္ေထာင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ျပီး ေရနံေခ်ာင္း ေရနံေျမလုပ္သား တို႕၏ ေရႇ႕ေဆာင္အဖြဲ႕ႀကီး တစ္ခု ျဖစ္ခဲ့ပါသည္။ အဆိုပါ အသင္းႀကီးကို ေရနံေခ်ာင္းျမိဳ႕ ေက်ာက္စာ႐ံုဘုရား ေက်ာင္းတိုက္၌ ေရနံေျမ အလုပ္သမားမ်ား အစည္းအေ၀း ျပဳလုပ္ျပီး တည္ေထာင္ႏိုင္ခဲ့ျခင္းလည္း ျဖစ္ပါသည္။
ေမ ၂၀ - နာမည္ေက်ာ္ ၀တၴဳျဖစ္ေသာ စံပယ္ပင္ ၀တၴဳကို ေရးသားခဲ့သည့္ စာေရးဆရာႀကီး ဦးလတ္ ကြယ္လြန္ခဲ့ျခင္း ႏႇစ္ ၉၀ ျပည့္ ေန႔ရက္ ျဖစ္ပါသည္။ ဦးလတ္သည္ ၁၈၆၆ ခုႏႇစ္ဖြား တစ္ဦးျဖစ္ျပီး ရာဇ၀တ္၀န္ေထာက္ တစ္ဦးျဖစ္ကာ အဂၤလိပ္-ျမန္မာ ႏႇစ္ဘာသာစလံုး ကြၽမ္းက်င္သူ ျဖစ္ပါသည္။ စံပယ္ပင္ ၀တၴဳကို ၁၉၁၂ ခုႏႇစ္က ပုဇြန္ေတာင္ ေဇယ်သူရိန္ စာအုပ္တိုက္မႇ ထုတ္ေ၀ခဲ့ပါသည္။ စံပယ္ပင္သည္ ဦးလတ္၏ ပထမဆံုး လက္ရာျဖစ္ပါသည္။ ၁၉၁၃ ခုႏႇစ္တြင္မူ ဦးလတ္၏ နာမည္ေက်ာ္ ၀တၴဳပင္ ျဖစ္ခဲ့သည့္ ေရႊျပည္စိုး၀တၴဳ ထြက္ရႇိခဲ့ပါသည္။ 'သံုးဘံု'ႏႇင့္ 'တနန္းေပ်ာ္ ရင္ေသြးေတာ္' ၀တၴဳမ်ားမႇာလည္း ဦးလတ္၏ ေက်ာ္ၾကားေသာ ၀တၴဳမ်ား ျဖစ္ခဲ့ပါသည္။
ဇူလိုင္ ၃ - ဂ်ီစီဘီေအ အသင္းခ်ဳပ္ အစည္းအေ၀း က်င္းပေနစဥ္ သာယာ၀တီ ေရႇ႕ေန ဦးပုက ဟုမၼ႐ူး (Home Rule) အသင္း ထူေထာင္ရန္ အဆိုတင္သြင္းခဲ့ေသာ ႏႇစ္ ၉၀ ျပည့္ ေန႔ရက္ ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းသို႔ အဆိုတင္သြင္းမႈကို ဂ်ီစီဘီေအ အစည္းအေ၀းမႇ သေဘာတူ အတည္ျပဳခဲ့ပါသည္။
'ငရဲေခြးၾကီး လြတ္ေနျပီ' ေပးစာကို အိုးေ၀မဂၢဇင္း၌ ေဖာ္ျပခဲ့ျခင္း ၇၅ ႏႇစ္ျပည့္ ျဖစ္သည္။ အဆိုပါ ေပးစာကို ၁၉၃၆ ခုႏႇစ္ထုတ္ အိုးေ၀မဂၢဇင္း အတြဲ ၅ အမႇတ္ ၁ တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ေပးစာကို ဆရာဦးညိဳျမ(အမည္ရင္း ကိုသိန္းတင္)က ယမမင္း အမည္ျဖင့္ အိုးေ၀မဂၢဇင္း အဂၤလိပ္က႑ပိုင္း အယ္ဒီတာထံ ေပးစာတြင္ The Hell Hound At Large ဟု ေခါင္းစဥ္ေပးၿပီး ေရးသားခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ထိုေပးစာေရးသူကို ေဖာ္ထုတ္ေပးရန္ အတြက္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီး မစၥတာစေလာ့က အိုးေ၀မဂၢဇင္း အယ္ဒီတာ ကိုေအာင္ဆန္းကို ေခၚယူေတြ႕ဆံုၿပီး ဖိအားေပးခဲ့သည္။ |
ၾသဂုတ္ ၁၄ - ရန္ကုန္ျမိဳ႕ ဗဟန္းရပ္ရႇိ ေရႊက်င္ေက်ာင္းတိုက္ ဦးအရိယေက်ာင္း၌ အမ်ဳိးသားေကာလိပ္ ဖြင့္လႇစ္ႏိုင္ခဲ့ျခင္း ႏႇစ္ ၉၀ ျပည့္ ေန႔ရက္ ျဖစ္ပါသည္။
ၾသဂုတ္ ၂၈ - ျမန္မာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ဟုမၼ႐ူး အသင္းၾကီး၏ ပထမအၾကိမ္ အစည္းအေ၀းကို က်င္းပခဲ့ေသာ ႏႇစ္ ၉၀ ျပည့္ ေန႕ရက္ ျဖစ္ပါသည္။ ထို အစည္းအေ၀းကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ စစ္ကဲေမာင္ေထာ္ေလးလမ္း(ယခု ဗိုလ္ဆြန္ပက္လမ္း)ရႇိ အရစ္ေဟာ႐ံု၌ က်င္းပခဲ့ပါသည္။ ထိုအစည္းအေ၀း၌ပင္ ဂ်ီစီဘီေအ အသင္းခ်ဳပ္၏ ဥကၠ႒ျဖစ္သူ ၀တ္လံုေတာ္ရ ဦးခ်စ္လိႈင္ကို အသင္း၏ ဥကၠ႒အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ခဲ့ကာ ဟုမၼ႐ူးအသင္းႏႇင့္ ဂ်ီစီဘီေအ အသင္းတို႔ကို ခ်ိတ္္ဆက္ရန္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကသည္။
ၾသဂုတ္ ၂၉ - မႏၲေလး တကၠသိုလ္ ပင္မေဆာင္ႀကီး အုတ္ျမစ္ခ်ခဲ့သည့္ ႏႇစ္ ၉၀ ျပည့္ ေန႔ရက္ ျဖစ္ပါသည္။
စက္တင္ဘာ ၂၀ - ျမင္ကြန္းမင္းသားႀကီး ကြယ္လြန္ခဲ့သည့္ ႏႇစ္ ၉၀ ျပည့္ ေန႔ရက္ ျဖစ္ပါသည္။ ၁၈၄၂ ခု ဖြားျဖစ္ေသာ ျမင္ကြန္းမင္းသားၾကီးသည္ ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံ ဆိုင္ဂံု (ယခု ဟိုခ်ီမင္းျမိဳ႕)၌ ကြယ္လြန္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ကြယ္လြန္ခ်ိန္တြင္ အသက္ ၇၉ ႏႇစ္ ရႇိျပီ ျဖစ္ပါသည္။
ေအာက္တိုဘာ ၂၁ - ဂ်ီစီဘီေအ အသင္းၾကီး၏ ေနာက္ဆံုးညီလာခံ ျဖစ္လာမည့္ (၉) ၾကိမ္ေျမာက္ ႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ညီလာခံ က်င္းပခဲ့သည့္ ႏႇစ္ ၉၀ ျပည့္ ေန႔ရက္ ျဖစ္ပါသည္။ ထိုညီလာခံကို မႏၲေလးၿမိဳ႕တြင္ က်င္းပခဲ့ၿပီး ေနမ်ဳိး သိဒၶိေက်ာ္ထင္ဘြဲ႕ခံ တပယင္း၀န္ေထာက္ ဦးျမဲက သဘာပတိအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါသည္။ ညီလာခံ၌ ေရႊတိဂံုေစတီ ကုန္းေတာ္ေပၚမႇ အဂၤလိပ္ခံတပ္ ေရႊ႕ေျပာင္းေပးေရး၊ ၀ိႈက္ေကာ္မတီႏႇင့္ ေ၀လမင္းသားအား သပိတ္ေမႇာက္ရန္ ႏႇင့္ အမ်ဳိးသားေန႔ သတ္မႇတ္ေရးတို႔ကို ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။ ဂ်ီစီဘီေအ အသင္းႀကီးသည္ ၁၉၂၂ ခုႏႇစ္တြင္ အဂၤလိပ္ကေပးေသာ ဒိုင္အာခီ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို လက္ခံသင့္၊ မခံသင့္ သေဘာကြဲလြဲရာမႇ ပထမဆံုးအႀကိမ္ ႏႇစ္ဖြဲ႕ကြဲသြားခဲ့သည္။ ဦးခ်စ္လိႈင္ ဦးေဆာင္ေသာ သပိတ္ေမႇာက္ ဂ်ီစီဘီေအႏႇင့္ ဦးဘေဘ ဦးစီးေသာ ၂၁ ဦး ဂ်ီစီဘီေအ ဟူ၍ ကြဲခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ထို႔ေနာက္ အစိတ္စိတ္အႁမႊာႁမႊာ ကြဲမႈမ်ား ထပ္မံ ျဖစ္ေပၚခဲ့ျပီး ၁၉၃၀ ျပည့္ႏႇစ္ ေနာက္ပိုင္းမႇ စတင္ျပီး ေမႇးမႇိန္သြားခဲ့သည္။
ေအာက္တိုဘာ ၂၄ - ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ အက္ဥပေဒကို ေကာလိပ္ ေက်ာင္းသားမ်ား သပိတ္ေမႇာက္ခဲ့သည့္ တန္ေဆာင္မုန္း လျပည့္ေက်ာ္ ၁၀ ရက္ေန႔ကို အမ်ဳိးသားေန႔အျဖစ္ သတ္မႇတ္ရန္ အဆို တင္သြင္းခဲ့သည့္ ႏႇစ္ ၉၀ ျပည့္ ေန႔ရက္ ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းသို႔ အဆိုတင္သြင္းမႈကို မႏၲေလးျမိဳ႕၌ က်င္းပေနသည့္ (၉)ႀကိမ္ေျမာက္ ဂ်ီစီဘီေအ ကြန္ဖရင့္တြင္ ဦးျမင့္က တင္သြင္းခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ေနာင္တြင္ ဦးျမင့္ တင္သြင္းခဲ့ေသာ အဆိုအရ တန္ေဆာင္မုန္း လျပည့္ေက်ာ္ ၁၀ ရက္ေန႔ကို အမ်ဳိးသားေန႔ ဟု သတ္မႇတ္ခဲ့ၿပီး ဦးျမင့္၏ အမည္မႇာလည္း ေနရႇင္နယ္ဦးျမင့္ဟု အမည္တြင္ ခဲ့ပါသည္။
ႏို၀င္ဘာလ ၂၈ - ရန္ကုန္တကၠသိုလ္၏ ပထမဆံုးအႀကိမ္ ဘြဲ႕ႏႇင္းသဘင္ကို က်င္းပႏိုင္ခဲ့သည့္ ႏႇစ္ ၉၀ ျပည့္ ေန႔ရက္ ျဖစ္ပါသည္။ အဆိုပါ ဘြဲ႕ႏႇင္းသဘင္ကို ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ပရ၀ဏ္အတြင္းရႇိ ဂ်ဴဗလီေဟာ၌ က်င္းပခဲ့ျခင္း ျဖစ္ကာ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္၏ အဓိပတိ ဘုရင္ခံ ဆာရယ္ဂ်ီနယ္ကရက္ေဒါက္ တက္ေရာက္ၿပီး ဘြဲ႕မ်ား ေပးအပ္ခဲ့ပါသည္။ ပထမဆံုးအၾကိမ္ ဘြဲ႕ႏႇင္းသဘင္၌ ၀ိဇၨာဘြဲ႕ ရရႇိသူ ၂၃ ဦး၊ ၀ိဇၨာဂုဏ္ထူးဘြဲ႕ ရရႇိသူ ၉ ဦး၊ သိပၸံဂုဏ္ထူးဘြဲ႕ ရရႇိသူ တစ္ဦးႏႇင့္ ဥပေဒ ၀ိဇၨာဘြဲ႕ ရရႇိသူ ၁၄ ဦး ရႇိခဲ့ပါသည္။ ထို႔ အျပင္ အဆိုပါ ဘြဲ႕ႏႇင္းသဘင္၌ အဂၢမဟာပ႑ိတ မဟာေထရ္ လယ္တီဆရာေတာ္ ဦးၪာဏဓဇကို ဂုဏ္ထူးေဆာင္ စာေပပါရဂူဘြဲ႕ (D.Litt) ဘြဲ႕ကို ဆက္ကပ္ခဲ့ပါသည္။ ဘြဲ႕ႏႇင္းသ ဘင္သို႕ လယ္တီဆရာေတာ္ၾကီး တက္ေရာက္ခဲ့ျခင္း မရႇိေပ။ လယ္တီဆရာေတာ္ၾကီးသည္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္မႇ D.Litt ဘြဲ႕ကို ပထမဆံုးအႀကိမ္ ရရႇိခဲ့သည့္ စာေပအေက်ာ္အေမာ္ တစ္ဦးအျဖစ္ မႇတ္တမ္း၀င္ခဲ့ပါသည္။
ဒီဇင္ဘာ ၄ - ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ လာေရာက္မည့္ ေ၀လမင္းသားကို သပိတ္ေမႇာက္ခဲ့ၾကသည့္ ဂ်ီစီဘီေအ ၀ံသာႏု ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ဖမ္းဆီးျပီး နယ္ရပ္မ်ားသို႔ ပို႔ေဆာင္ခဲ့သည့္ ႏႇစ္ ၉၀ ျပည့္ ေန႔ရက္ ျဖစ္ပါသည္။ ဖမ္းဆီးပို႕ခံရသည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ားမႇာ အသင္းခ်ဳပ္ ဥကၠ႒ ဦးခ်စ္လိႈင္(ေတာင္ႀကီးသို႔)၊ အသင္းခ်ဳပ္ ဒုဥကၠ႒ ဦးဘစီ(ေကာ့ေသာင္းသို႔)၊ ၀တ္လံုဦးကြန္း (လား႐ိႈးသို႔)၊ လြယ္အိတ္ႀကီး ဦးဘလိႈင္ (ေမာ္လိုက္သို႔)၊ ျမန္မာ့အလင္းဦးစိမ္း(ဟုမ္းမလင္းသို႔)၊ မႏၲေလးဦးဘဦး(သံတြဲသို႔) ႏႇင့္ စီပီဦးခင္ေမာင္(ျမစ္ႀကီးနားသို႔)တို႔ ျဖစ္ၾကပါသည္။ ေ၀လမင္းသားသည္ ၁၉၂၂ ခုႏႇစ္၌ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ လာေရာက္ခဲ့ပါသည္။
၇၅ ႏႇစ္ျပည့္
ေဖေဖာ္၀ါရီ - ''ငရဲေခြးၾကီး လြတ္ေနျပီ'' ေပးစာကို အိုးေ၀မဂၢဇင္း၌ ေဖာ္ျပခဲ့ျခင္း ၇၅ ႏႇစ္ျပည့္ ျဖစ္သည္။ အဆိုပါ ေပးစာကို ၁၉၃၆ ခုႏႇစ္ထုတ္ အိုးေ၀မဂၢဇင္း အတြဲ ၅ အမႇတ္ ၁ တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ေပးစာကို ဆရာဦးညိဳျမ(အမည္ရင္း ကိုသိန္းတင္)က ယမမင္း အမည္ျဖင့္ အိုးေ၀မဂၢဇင္း အဂၤလိပ္က႑ပိုင္း အယ္ဒီတာထံေပးစာတြင္ The Hell Hound At Large ဟု ေခါင္းစဥ္ေပးၿပီး ေရးသားခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ထိုေပးစာ ေရးသူကို ေဖာ္ထုတ္ေပးရန္အတြက္ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီး မစၥတာစေလာ့က အိုးေ၀မဂၢဇင္း အယ္ဒီတာ ကိုေအာင္ဆန္းကို ေခၚယူေတြ႕ဆံုျပီး ဖိအားေပးခဲ့သည္။ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခဲ့ျခင္း မရႇိသျဖင့္ ေက်ာင္းထုတ္ရန္ စီစဥ္ခဲ့သည္။ ကိုေအာင္ဆန္းအား တကၠသိုလ္မႇ သံုးႏႇစ္ ထုတ္ပယ္ခဲ့သည္။ The Hell Hound At Large ေပးစာတြင္ ငရဲေခြးအျဖစ္ အႏႈိင္းခံရသူမႇာ ဘာဆာ (Bur Sar) ေခၚ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းေငြထိန္း ဦးတင္ ကို ဆိုလိုခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ဘာဆာဦးတင္မႇာ မ်က္ႏႇာျဖဴ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးအေပၚ မ်က္ႏႇာလုပ္တတ္ၿပီး ေက်ာင္းသားမ်ားကို ဖိႏႇိပ္ေလ့ရႇိေၾကာင္း သိရသည္။ ဘာဆာဦးတင္သည္ ဖဆပလအစိုးရ လက္ထက္၌ က်န္းမာေရး၀န္ႀကီး ျမန္ေအာင္ဦးတင္ အျဖစ္ ထင္ရႇားပါသည္။
ေဖေဖာ္၀ါရီ - ''ငရဲေခြးၾကီး လြတ္ေနျပီ'' ေပးစာကို အိုးေ၀မဂၢဇင္း၌ ေဖာ္ျပခဲ့ျခင္း ၇၅ ႏႇစ္ျပည့္ ျဖစ္သည္။ အဆိုပါ ေပးစာကို ၁၉၃၆ ခုႏႇစ္ထုတ္ အိုးေ၀မဂၢဇင္း အတြဲ ၅ အမႇတ္ ၁ တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ေပးစာကို ဆရာဦးညိဳျမ(အမည္ရင္း ကိုသိန္းတင္)က ယမမင္း အမည္ျဖင့္ အိုးေ၀မဂၢဇင္း အဂၤလိပ္က႑ပိုင္း အယ္ဒီတာထံေပးစာတြင္ The Hell Hound At Large ဟု ေခါင္းစဥ္ေပးၿပီး ေရးသားခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ထိုေပးစာ ေရးသူကို ေဖာ္ထုတ္ေပးရန္အတြက္ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီး မစၥတာစေလာ့က အိုးေ၀မဂၢဇင္း အယ္ဒီတာ ကိုေအာင္ဆန္းကို ေခၚယူေတြ႕ဆံုျပီး ဖိအားေပးခဲ့သည္။ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခဲ့ျခင္း မရႇိသျဖင့္ ေက်ာင္းထုတ္ရန္ စီစဥ္ခဲ့သည္။ ကိုေအာင္ဆန္းအား တကၠသိုလ္မႇ သံုးႏႇစ္ ထုတ္ပယ္ခဲ့သည္။ The Hell Hound At Large ေပးစာတြင္ ငရဲေခြးအျဖစ္ အႏႈိင္းခံရသူမႇာ ဘာဆာ (Bur Sar) ေခၚ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းေငြထိန္း ဦးတင္ ကို ဆိုလိုခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ဘာဆာဦးတင္မႇာ မ်က္ႏႇာျဖဴ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးအေပၚ မ်က္ႏႇာလုပ္တတ္ၿပီး ေက်ာင္းသားမ်ားကို ဖိႏႇိပ္ေလ့ရႇိေၾကာင္း သိရသည္။ ဘာဆာဦးတင္သည္ ဖဆပလအစိုးရ လက္ထက္၌ က်န္းမာေရး၀န္ႀကီး ျမန္ေအာင္ဦးတင္ အျဖစ္ ထင္ရႇားပါသည္။
ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၁ - ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းအုပ္ၾကီး မစၥတာစေလာ့က ကိုႏုအား ေက်ာင္းထုတ္ေၾကာင္း အေၾကာင္းၾကားစာ ေပးပို႔ခဲ့သည့္ ၇၅ ႏႇစ္ေျမာက္ ေန႔ရက္ ျဖစ္ပါသည္။
ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၅ - ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ဒုတိသေက်ာင္းသားသပိတ္ စတင္ခဲ့ေသာ ၇၅ ႏႇစ္ေျမာက္ ေန႔ရက္ ျဖစ္ပါသည္။
ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၆ - အဖြဲ႕၀င္ ၃၁ ဦးပါ သပိတ္ေမႇာက္ ေကာင္စီကို ေရႊတိဂံု ေစတီေတာ္ ေတာင္ဘက္ ေစာင္းတန္းရႇိ ေမာ္လၿမိဳင္ဇရပ္၌ ဖြဲ႕စည္းခဲ့ေသာ ၇၅ ႏႇစ္ျပည့္ ေန႔ရက္ ျဖစ္ပါသည္။ အဆိုပါ သပိတ္ေမႇာက္ ေကာင္စီတြင္ ကိုႏု၊ ကိုရာရႇစ္၊ ကိုအုန္း၊ ကိုသီဟန္၊ ကိုေက်ာ္ၿငိမ္း၊ ကိုထြန္းတင္၊ ကိုထြန္းအံု၊ ကိုလႇေဖ၊ ကိုဘဆက္၊ ကိုထြန္းေဖ၊ ကိုေအာင္ဆန္း၊ မအုန္း၊ မခင္ျမ၊ မအမာ စသူတို႔ ပါ၀င္ခဲ့ၾကပါသည္။
မတ္ ၃ - သီေပါမင္း၏ စတုတၴသမီးေတာ္ ထိပ္စုျမတ္ဘုရားကေလး ကြယ္လြန္သည့္ ၇၅ ႏႇစ္ေျမာက္ ေန႔ရက္ ျဖစ္သည္။ ထိပ္စုျမတ္ဘုရားကေလးသည္ ေမာ္လျမိဳင္ၿမိဳ႕ရႇိ စံအိမ္ေတာ္၌ ကြယ္လြန္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
ေမ ၈ - ဗမာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားသမဂၢ၏ ပထမဆံုးအၾကိမ္ ကြန္ဖရင့္ကို ဂ်ဴဗလီေဟာ၌ က်င္းပခဲ့သည့္ ၇၅ ႏႇစ္ျပည့္ ေန႔ရက္ ျဖစ္သည္။ ယင္း ကြန္ဖရင့္အား ေမလ ၉ ရက္ေန႔အထိ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။
ေမ ၁၀- ေက်ာင္းသားမ်ား၏ ေတာင္းဆိုခ်က္ကို လိုက္ေလ်ာခဲ့ေသာေၾကာင့္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ သပိတ္ေမႇာက္ ေကာင္စီမႇ သပိတ္လႇန္ခဲ့ျပီး ဒုတိယ ေက်ာင္းသားသပိတ္ ျပီးဆံုးသည့္ ၇၅ ႏႇစ္ေျမာက္ ေန႔ရက္ ျဖစ္သည္။
ေမ ၂၈ - အမ်ဳိးသားတကၠသိုလ္ ထူေထာင္ေရးအတြက္ ဆပ္ေကာ္မတီဖြဲ႕ရန္ စည္းေ၀းခဲ့ေသာ ၇၅ ႏႇစ္ေျမာက္ ေန႔ရက္ ျဖစ္သည္။ အစည္းအေ၀းတြင္ စက္သူေဌး ဦးသြင္က သဘာပတိအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ျပီး ကိုေအာင္ဆန္းက အက်ဳိးေဆာင္အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ဒီးဒုတ္ဦးဘခ်ိဳ၊ အမ်ဳိးသားပညာ၀န္ ဦးဖိုးက်ား၊ ၀တ္လံုဦးေက်ာ္ျမင့္၊ ၀တ္လံုဦးသိန္းေမာင္၊ ၀တ္လံုဦးသန္းေမာင္၊ ေဒၚခင္ခင္ႀကီး၊ ဦးထြန္းညိဳ၊ ဦးဘေသာ္၊ ဦးဘခိုင္ႏႇင့္ကိုႏုတို႔ ပါ၀င္ေသာ ေကာ္မတီအဖြဲ႕ကို ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။
ဇြန္ ၁၅ - ရန္ကုန္ျမိဳ႕ေတာ္ခန္းမကို ဖြင့္လႇစ္ခဲ့သည့္ ၇၅ ႏႇစ္ျပည့္ ေန႔ရက္ ျဖစ္ပါသည္။ အဆိုပါ ျမိဳ႕ေတာ္ခန္းမကို တည္ေဆာက္ခဲ့သူမႇာ ျမန္မာအင္ဂ်င္နီယာ ဦးတင္ ျဖစ္ပါသည္။ ျမိဳ႕ေတာ္ခန္းမအား ျမန္မာျပည္ဘုရင္ခံ ဆာခ်ီေဘာလ္ ေကာ့ကရိန္းက ဖြင့္လႇစ္ေပးခဲ့ပါသည္။
ဇူလိုင္ ၅ - အမ်ိဳးသားတကၠသိုလ္ ထူေထာင္ေရးအတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ကြန္ဖရင့္ကို ၿမိဳ႕မ အထက္တန္းေက်ာင္း၌ က်င္းပခဲ့ေသာ ၇၅ ႏႇစ္ေျမာက္ ေန႔ရက္ ျဖစ္ပါသည္။
ၾသဂုတ္ ၇ - ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ၿမိဳ႕မေက်ာင္း၌ အမ်ဳိးသား တကၠသိုလ္ကို စတင္ ဖြင့္လႇစ္ႏိုင္ခဲ့သည့္ ၇၅ ႏႇစ္ေျမာက္ ေန႔ရက္ ျဖစ္ပါသည္။
ႏို၀င္ဘာ - ၉၁ ဌာန အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအတြက္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား က်င္းပခဲ့သည့္ ၇၅ ႏႇစ္ေျမာက္ ေန႔ရက္ ျဖစ္ပါသည္။
ႏႇစ္ ၅၀ ျပည့္
ဧၿပီ ၁- ဗမာ့ေခတ္သတင္းစာ ထုတ္ေ၀မႈ ရပ္စဲခဲ့သည့္ ႏႇစ္ ၅၀ ျပည့္ ေန႔ရက္ ျဖစ္ပါသည္။ ဗမာ့ေခတ္ သတင္းစာကို ၁၉၄၂ ခုႏႇစ္ အခ်ိန္က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ဗမာႏိုင္ငံေတာ္ အစိုးရ ပံုႏႇိပ္တိုက္က စတင္ ထုတ္ေ၀ၿပီး ၁၉၄၄ ခုႏႇစ္ အခ်ိန္တြင္ အယ္ဒီတာ ဦးထြန္းေဖက ဦးစီး ထုတ္ေ၀ပါသည္။ ၁၉၄၅ ခုႏႇစ္ အခ်ိန္တြင္မူ ဦးအုန္းခင္က ထပ္မံ ထုတ္ေ၀ခဲ့ပါသည္။
ဧၿပီ ၁- ဗမာ့ေခတ္သတင္းစာ ထုတ္ေ၀မႈ ရပ္စဲခဲ့သည့္ ႏႇစ္ ၅၀ ျပည့္ ေန႔ရက္ ျဖစ္ပါသည္။ ဗမာ့ေခတ္ သတင္းစာကို ၁၉၄၂ ခုႏႇစ္ အခ်ိန္က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ဗမာႏိုင္ငံေတာ္ အစိုးရ ပံုႏႇိပ္တိုက္က စတင္ ထုတ္ေ၀ၿပီး ၁၉၄၄ ခုႏႇစ္ အခ်ိန္တြင္ အယ္ဒီတာ ဦးထြန္းေဖက ဦးစီး ထုတ္ေ၀ပါသည္။ ၁၉၄၅ ခုႏႇစ္ အခ်ိန္တြင္မူ ဦးအုန္းခင္က ထပ္မံ ထုတ္ေ၀ခဲ့ပါသည္။
ေမ - ဦးေဖေမာင္တင္အား ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ျမန္မာစာဌာန၌ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ျမန္မာပါေမာကၡအျဖစ္ တာ၀န္ေပးခဲ့သည့္ ႏႇစ္ ၅၀ ျပည့္ ေန႔ရက္ ျဖစ္ပါသည္။
ေမ ၁ - ဦးေလာ႐ံုက အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ႏႇင့္ ထုတ္ေ၀သူ အျဖစ္ တာ၀န္ယူျပီး ထုတ္ေ၀သည့္ ႏိုင္ငံသစ္ ျမန္မာ့သတင္းစာ ထုတ္ေ၀ခဲ့ျခင္း ႏႇစ္ ၅၀ ျပည့္ ေန႔ရက္ ျဖစ္ပါသည္။
ေမ ၁ - ဦးေလာ႐ံုက အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ႏႇင့္ ထုတ္ေ၀သူ အျဖစ္ တာ၀န္ယူျပီး ထုတ္ေ၀သည့္ ႏိုင္ငံသစ္ ျမန္မာ့သတင္းစာ ထုတ္ေ၀ခဲ့ျခင္း ႏႇစ္ ၅၀ ျပည့္ ေန႔ရက္ ျဖစ္ပါသည္။
ေမ ၅ - ယု၀တီ ေန႔စဥ္သတင္းစာ စတင္ ထြက္ရႇိသည့္ ႏႇစ္ ၅၀ ျပည့္ ေန႔ရက္ ျဖစ္ပါသည္။ အဆိုပါ သတင္းစာမႇာ ၁၉၆၄ ခုႏႇစ္တြင္ ထုတ္ေ၀မႈ ရပ္စဲခဲ့သည္။
ဇြန္ - မ႑ိဳင္သတင္းစာ အယ္ဒီတာ ျဖစ္သည့္ ဦးထိန္လင္း ဦးေဆာင္ျပီး ထုတ္ေ၀ခဲ့သည့္ တံခြန္ အားကစားဂ်ာနယ္ ထြက္ရႇိခဲ့ျခင္း ႏႇစ္ ၅၀ ျပည့္ ေန႔ရက္ ျဖစ္သည္။
ဇြန္ ၅ - ဒဂုန္ဦးဘတင္ ကြယ္လြန္ခဲ့သည့္ ႏႇစ္ ၅၀ ျပည့္ ေန႔ရက္ ျဖစ္ပါသည္။ ဒဂုန္ဦးဘတင္သည္ ၁၈၉၄ ခုဖြား တစ္ဦး ျဖစ္ျပီး ျမန္မာ့႐ုပ္ရႇင္ေခတ္ဦး၌ ဒါ႐ိုက္တာ၊ သ႐ုပ္ေဆာင္၊ ထုတ္လုပ္သူ အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သူ ျဖစ္သည္။ ထို႔အျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ပထမဆံုး ႏႇစ္ကိုယ္ခြဲ သ႐ုပ္ေဆာင္ခဲ့သည့္ သ႐ုပ္ေဆာင္လည္း ျဖစ္သည္။
ဇူလိုင္ ၄ - သခင္သန္းထြန္း၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ကမ္းလႇမ္းခ်က္ စာကို သခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္းက ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုထံ ေပးပို႔ခဲ့ေသာ ႏႇစ္ ၅၀ ျပည့္ ေန႔ရက္ ျဖစ္သည္။
ဇြန္ ၁၆ - ဗမာ့ေခတ္ ဦးအုန္းခင္ ဦးစီးေသာ မိုးၾကိဳး ေန႔စဥ္ထုတ္ သတင္းစာ ထုတ္ေ၀ခဲ့သည့္ ႏႇစ္ ၅၀ ျပည့္ ေန႔ရက္ ျဖစ္ပါသည္။
ဇြန္ ၂၄ - မိုးေဒ၀ါမလႇေရႊ ကြယ္လြန္ခဲ့သည့္ ႏႇစ္ ၅၀ ျပည့္ ေန႔ရက္ ျဖစ္သည္။
ဇူလိုင္ ၁၅ - အင္းစိန္လမ္း ႀကိဳ႕ကုန္းရႇိ ျမန္မာ့စက္မႈတကၠသိုလ္ အေဆာက္အဦမ်ား လႊဲေျပာင္း လက္ခံပြဲ က်င္းပသည့္ ႏႇစ္ ၅၀ ျပည့္ ေန႔ရက္ ျဖစ္သည္။
ႏို၀င္ဘာ ၃၀ - ဦးသန္႔အား ကုလသမဂၢ အေထြေထြ အတြင္းေရးမႇဴး ရာထူး၌ ငါးႏႇစ္ထမ္းေဆာင္ရန္ ေရြးခ်ယ္ခဲ့ေသာ ႏႇစ္ ၅၀ ျပည့္ ေန႔ရက္ ျဖစ္သည္။
ဒီဇင္ဘာ - ျပည္လမ္းရႇိ အင္ဂ်င္နီယာ မဟာဌာနကို ႀကိဳ႕ကုန္းသို႔ ေျပာင္းေရႊ႕ျပီး ျမန္မာ့စက္မႈတကၠသိုလ္ ဟူ၍ ေခၚဆိုခဲ့သည့္ ႏႇစ္ ၅၀ ျပည့္ ျဖစ္သည္။
က်မ္းကိုး။ ။ ျမန္မာ့စြယ္စံုက်မ္း၊ ျမန္မာ့ရက္စဥ္သမိုင္း(သမိုင္းသုေတသန ဦးစီးဌာန -၂၀၀၉ ခုႏႇစ္ထုတ္) ပထမတြဲႏႇင့္ ဒုတိယတြဲ၊ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ႏႇစ္ ၅၀ ျပည့္ စာေစာင္(၁၉၇၀)၊ အမ်ဳိးသားေန႔ ေရႊရတုသဘင္ အထိမ္းအမႇတ္ စာေစာင္(၁၉၇၀)၊ စာဆိုေတာ္မ်ား အတၴဳပၸတၲိ(ဗိုလ္မႇဴးဘေသာင္း)၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ သတင္းစာမ်ား အညႊန္း(တကၠသိုလ္ထင္ႀကီး)၊ ၂၀ ရာစု ျမန္မာ့သမိုင္းကို ေျပာျပေနေသာ ေန႔ရက္မ်ား(၂၀၀၉)၊ http://my.wikipedia.org
No comments:
Post a Comment